Projecten falen niet in één dag

Het is bijna een stigma dat grote bouwprojecten uit de pas lopen, financieel en in de tijd. ‘Ontspoorde en falende projecten’ zijn daarom regelmatig in het nieuws en onderwerp van gesprek. Kenmerk bij projecten in ruimtelijke omgeving is dat vaak om veel geld gaat: publiek geld. Gezien de grote investeringen is het point of no return vaak snel bereikt en daarmee moeten falende projecten moeten ‘gered’: ze zijn too big to fail! Maar hoe merken we nu dat een project faalt? Dat gebeurt immers niet in één dag…

Falen in projectmanagement is een geleidelijk proces in combinatie met vaak meerdere incidenten. Denk hierbij aan een kritisch rapport [Floriade], verzakken van nabij liggende panden [Noord-Zuidlijn] en optimistisch ramen [programma hoogfrequent spoor] of een aanscherping van de veiligheidsregels [DSSU].

Vaak worden deze incidenten aangewezen als dé oorzaak van projectfalen, maar zoals gezegd een project faalt niet in 1 dag. In de aanloop naar het daadwerkelijke falen herkennen we in alle voorbeeld de volgende vier fasen: van in control naar out of control:

De verschillende fasen van in control naar out of control

  1. Management fase: alles verloopt volgens plan en geen vuiltje aan de lucht;
  2. Systematische twijfel: er treedt onzekerheid op in de projectorganisatie, maar er is hoop op ‘betere tijden’;
  3. Repair: de huidige werkwijze voldoet niet meer en moet gerepareerd worden;
  4. Recovery: de crisis wordt uitgeroepen en het project dient volledig herstelt te worden.

Elke projectmanager geeft een vorm van bewegingsvrijheid, waarbij een situatie van 100% in control zijn een utopie blijkt. Daarbij geldt: “If you are fully in control, you are not driving fast enough”. Bij megaprojecten kan gesproken worden van een chronische vorm van systematische twijfel: het project is te groot en te complex om volledig te omvatten of te begrijpen. Dit veroorzaakt een continue twijfel. Deze projecten laten zich dan ook vaak intern en extern auditen of evalueren en beheersen hiermee de grootste twijfels. Oftewel, het project monitort in welke fase zij verkeren om te voorkomen dat twijfel doorslaat naar de repair- of zelfs recovery fase.

Deze fasen lopen parallel van je eigen gezondheid. Geen mens is 100% gezond. Soms loop je een koudje of griepje op, maar door een pilletje en wat meer slaap ben je er al snel weer bovenop. Tenzij je twijfels begint te krijgen bij de symptomen: je gaat naar de huisarts. De huisarts meet en observeert je (audits/evaluaties) en geeft feedback: je bent gezond, nog steeds twijfel of hij verwijst je door naar een specialist. Bij een gebroken been krijg je gips van een specialist (repareren), maar als het echt foute boel is moet je richting IC en is een team van specialisten nodig om de patiënt in leven te houden!

Binnen het alledaags projectmanagement zijn deze fasen wellicht moeilijker te herkennen. Toch dient de projectmanager ten aller tijde te weten in welke het project bevindt en welke maatregelen hierbij horen. Zonder dit inzicht veroorzaak je wellicht een plotselinge hartaanval, terwijl één klein pilletje je wellicht snel gezond had kunnen maken.

‹ Terug naar het Blog